BBC Türkçe, yatırımla vatandaşlık anlamına gelen “altın pasaport” uygulamasını açıklayan analiz haberinde mikrofon uzattığı Altınbaş Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Milletlerarası Özel Hukuk Anabilim Dalı Başkanı Doç. Dr. İlyas Gölcüklü, bu uygulamayı savunanların, genel olarak gelişmekte olan ekonomiler için bu durumu bir fırsat olarak gördüklerini söylüyor.
Yatırımla vatandaşlık için ‘altın pasaport’ tanımı da kullanılıyor. Bu, yatırımla oturum izni sağlayan ‘altın vizeden’ farklı bir uygulama. ‘Altın pasaportta’ yabancılar, belli bir miktar parayla bir ülkeye, o ülkenin istediği ek şartları da kabul edip yatırım yapıyor ve o ülkenin vatandaşlığını elde edebiliyor. Dünyadaki yatırımla vatandaşlık uygulamaları 1980’lere kadar uzanıyor. Özellikle Karayip ülkeleri bu konuda dikkat çekiyor. Son yıllarda ise bu programlar büyük bir endüstri haline gelmiş durumda.
Türkiye’deki programın özellikleri neler?
Türkiye’de de “yabancıların istisnai olarak Türk vatandaşlığı almasıyla” ilgili olarak 2016 ve 2017’de yapılan yasal düzenlemelerle yabancı yatırımcıların Türk vatandaşlığı almasının önü açıldı.
2017’de, vatandaşlık için asgari taşınmaz bedeli 1 milyon dolar, sabit sermaye tutarı 2 milyon dolar, asgari istihdam rakamı ise 100 kişi olarak belirlendi.
2018’de ilgili yönetmelikte bir değişiklik yapıldı ve yatırım tutarları değiştirildi.
Bu kapsamda, asgari taşınmaz bedeli 250 bin dolar, sabit sermaye yatırımı şartı ise 500 bin dolara indirildi. İstihdam rakamı ise 50 kişiye düşürüldü.
Bu düzenlemenin ardından programa ilgi arttı.
Düşürülen rakamlar 2022’de tekrar artırıldı.
Bu kez asgari gayrimenkul edinme bedeli 400 bin dolara, asgari sabit sermaye yatırımı 500 bin dolara çıkarıldı.
La Vida Golden Visas şirketinden Lizzie Edwards, bu değişikliklerin Türk vatandaşlığına talebi etkilediğini gözlemlediklerini aktarıyor:
“Hükümet, yatırım alt sınırını 250 bin dolara düşürdüğünde başvurular yüksekti. Haziran 2022’de ise minimum yatırımı 400 bin dolara çıkardılar. Bu hâlâ popüler bir program ancak artık bazılarının bütçesine biraz daha az uygun durumda.”
