irleşmiş Milletler (BM) Gıda ve Tarım Örgütü'nün (FAO) verilerine göre, FAO Gıda Fiyat Endeksi Haziran'da aylık bazda yüzde 2,5 gerilerken, yıllık bazda yüzde 33,9 yükseldi.
Mayıs 2021'de 127,8 değerini alan endeks, Haziran 2021'de 124,6 olarak açıklandı.
Haziran ayındaki düşüş, art arda on iki aylık artışın ardından Endeksteki ilk düşüş oldu.
Fırıncılar odasından ekmeğe zam açıklaması
Haziran ayındaki düşüş, genel olarak yüksek et ve şeker fiyatlarını fazlasıyla dengeleyen bitkisel yağlar, tahıllar ve daha ılımlı olsa da süt ürünleri fiyatlarındaki düşüşleri yansıttı.
Küresel gıda fiyatlarında 12 ay sonra ilk düşüş yaşandı
FAO Tahıl Fiyat Endeksi aylık bazda yüzde 2,6 geriledi ancak yıllık bazda yüzde 33,8 yükseldi. Uluslararası mısır fiyatları, beklenenden daha yüksek verimlerin sonucu olarak son hasatlardan sağlanan arzın artması nedeniyle Arjantin'de düşen fiyatların öncülüğünde yüzde 5,0 düştü. Uluslararası buğday fiyatları, Kuzey Amerika'daki ekinleri etkileyen kuraklık koşullarından kaynaklanan yukarı yönlü baskının çoğuna ağır basan birçok önemli üreticideki gelişmiş üretim beklentileri ile olumlu bir küresel görünümün desteklenmesi sonucu Haziran ayında yüzde 0,8 oranında hafif geriledi.
FAO Bitkisel Yağ Fiyat Endeksi, Haziran'da aylık bazda yüzde 9,8 düşerek dört ayın en düşük seviyesini kaydetti. Aylık bazdaki düşüş, esas olarak palm, soya ve ayçiçek yağlarının düşük uluslararası fiyatlarını yansıtıyor.
ABD'Lİ MARKETLER STOK YAPIYOR
ABD’de süpermarketler, maliyetleri düşürmek için dondurulmuş etten şekere kadar birçok gıda ürününü stoklamaya başladı. ABD genelinde bazı marketler, yüksek talep nedeniyle rafları doldurmak amacıyla birçok gıda ürününü stokladığını duyurdu.
Jefferies ve NielsenIQ verilerine göre, ABD'de market satışları 19 Haziran'da sona eren haftada 2 yıl önceye kıyasla yüzde 15, geçen yıla kıyasla yüzde 0.5 arttı.
Wall Street Journal'ın haberine göre, market yöneticileri halihazırda ulaşım maliyetleri, istihdam baskısı nedeniyle gıda tedariğindeyaşanan sıkışıklığa dikkat çekerek stoklamanın da gıda tedariği için zorlayıcı olacağını belirtiyor.
Birleşmiş Toptan Marketler CEO'su David Smith konuya ilişkin olarak "Birçok ürün alıyoruz. Stoklarımız geçen yılın aynı dönemine kıyasla önemli ölçüde arttı” dedi. Smith, 3 binden fazla mağazası bulunan en büyük toptancının son dönemde özellikle paket gıdalar ve raf ömrü uzun olan gıdalar başta olmak üzere stoklarını yüzde 15 ile 20 arasında artırdığını belirtti.
FAO Süt Ürünleri Fiyat Endeksi Haziran'da aylık bazda yüzde 1 azalarak 119,9 puana geriledi. Endekste temsil edilen tüm süt ürünleri için uluslararası kotasyonlar düştü. Küresel ithalat talebindeki hızlı düşüş ve özellikle Avrupa'da stoklarda hafif bir artışla desteklenen tereyağı en yüksek düşüşü kaydetti.
FAO Şeker Fiyat Endeksi, aylık bazda yüzde 0,9 artarak genel gıda fiyatları eğilimine karşı hareket ederek, art arda üçüncü aylık artışa işaret etti. Şeker fiyat endeksi Mart 2017'den bu yana en yüksek seviyesini gördü. Dünyanın en büyük şeker ihracatçısı Brezilya'da olumsuz hava koşullarının mahsul verimi üzerindeki etkisine ilişkin belirsizlikler fiyatlar üzerinde yukarı yönlü baskı yarattı.
FAO Et Fiyat Endeksi ise Haziran'da aylık bazda yüzde 2,1 artarak art arda dokuzuncu ayda da yükselişini sürdürdü. Yıllık bazda yüzde 15,6 artan Et Fiyat Endeksi, Ağustos 2014'te ulaşılan zirvenin yüzde 8,0 altında seyrediyor.
DÜNYA TAHIL STOKLARININ 2017-18'DEN BU YANA İLK KEZ ARTMASI BEKLENİYOR
FAO'nun 2021'deki küresel tahıl üretimi tahmini, bugün yayınlanan en son Tahıl Arz ve Talep Özetine göre marjinal olarak 2 milyar 817 milyon tona düşürüldü. Bununla birlikte, rakam 2020'den yüzde 1,7 (47,8 milyon ton daha yüksek) ve bu da yeni bir rekor seviyeye işaret ediyor.
Dünya iri taneli tahıl üretimine ilişkin tahminler, geçen ayın beklentisinin 3 milyon ton altında, 1 milyar 513 milyon tona düşürüldü. Brezilya mısır üretim tahmininde büyük bir kesinti, beklenen küresel düşüşün büyük bir kısmını oluşturuyor ve uzun süreli kuru hava dönemleri verim beklentilerini aşağı çekiyor.
2021'de dünya buğday üretimi, Yakın Doğu'daki kurak hava koşullarının verim beklentilerini azalttığı için 1 milyon ton azalarak 784,7 milyon tona düşürüldü, bu da yıllık bazda hala yüzde 1,2 daha yüksek bir seviyeye işaret ediyor.
Buna karşılık, 2021'deki küresel pirinç üretimi tahmini, Haziran ayından bu yana hafif bir yükselişe işaret ediyor ve 2021'de hasat edilmesi beklenen 519,5 milyon ton pirinç rekoru ile 2020'ye göre yüzde 1,0 arttı.
2021/22'de dünya tahıl kullanımı önceki aya göre 15 milyon ton düşürülerek 2 milyar 810 milyon tona çekildi ancak yine de 2020/21'den yüzde 1,5 daha yüksek bir düzeye işaret ediyor. Aşağı yönlü revizyon, büyük ölçüde Çin'de mısırın hayvan yemi için önceden tahmin edilenden daha düşük kullanılmasından kaynaklanıyor.
Dünya tahıl stoklarının 2021/22 sezonlarının sonunda, geçen yılki nispeten dar seviyeden yüzde 2,4 artarak 836 milyon tona keskin bir yukarı revizyonun ardından 2017/18'den bu yana ilk kez açılış seviyelerinin üzerine çıkması bekleniyor. Çin'de öngörülen yüksek mısır stokları, dünya tahıl stoklarında bu ayki yukarı yönlü revizyonun büyük kısmını oluşturuyor.
COVID 19 SALGINI VE GIDA GÜVENCESİ
Mahsul Beklentileri ve Gıda Durumu Raporuna göre, COVID-19 pandemisinin öncelikle gelir kayıpları açısından etkileri, güvenlik açıklarını şiddetlendirdi ve mevcut gıda güvensizliği seviyelerini yükseltti.
FAO, küresel olarak, 34'ü Afrika'da, 9'u Asya'da ve 2'si Latin Amerika ve Karayipler'de olmak üzere 45 ülkenin gıda için dış desteğe ihtiyaç duyduğunu ve çatışmalar ve iklimle ilgili şokların yüksek düzeyde şiddetli gıda güvensizliğini desteklemeye devam ettiğini değerlendiriyor.
