Merkez Bankası Başkanı Prof. Dr. Şahap Kavcıoğlu katıldığı televizyon programında gazetecilerin sorularını yanıtladı. Şahap Kavcıoğlu özellikle 128 milyar dolar tartışmaları hakkında detaylı açıklamalarda bulundu.
Şahap Kavcıoğlu, "2020 sonu itibarıyla reel sektörün döviz pozisyon açığı 208 milyar dolardan 157 milyar dolara indi. Bu, rezervlerden ya da Merkez Bankası'nın yaptığı bu işlemlerden karşılandı. Sizin bu talepleri bir şekilde karşılamanız lazım. Karşılamazsanız, o zaman oluşacak şeylerle Türkiye yüzleşecektir, karşı karşıya kalacaktır" dedi.
TCMB Başkanı Kavcıoğlu, birilerine ayrıcalıklı döviz satışı yapıldı iddiası ile ilgili, "Böyle bir durum söz konusu değildir" ifadesini kullandı. Şahap Kavcıoğlu, "Döviz işlemlerinin sonucunda vatandaşın, yurt dışı yatırımcısının, reel sektörün burnu kanamadan 2020 pandemi krizi atlatılmıştır" ifadesini kullandı.
Kavcıoğlu'nun açıklamasından öne çıkanlar..
Bunlar algı operasyonu
"Hazine'nin MB'deki hesaplar kullanılarak döviz alım satımıyla piyasa arzının dengelenmesi 2017'de. Televizyonlarda bu işlemlerin 2019 seçimlerinden önce yapıldığı söyleniyor. Değil. MB dalgalı kura geçtikten sonra döviz alım ihaleleri 2016'ya kadar yapıyor, 2016'dan sonra bunu bırakıyor. Protokolün tamamen hukuki dayanağı var. MB'nda hukuki bir dayanağı olmayan hiçbir işlem yapılmaz. Bugüne kadar yapılmamıştır, bundan sonra da yapılmaz. Bu protokol dahilinde, 2017 Şubatından itibaren yapıldı. 2020'de yapılmasının nedeni de pandemi şartları. Bu işlemler gizli yapıldı, protokol açıklanmadı, rakamlar verilmiyor. Peki siz bu rakamları nereden biliyorsunuz? Biz bu rakamları açıklamadık. Dünyada en şeffaf veri açıklayan merkez bankalarından biri TCMB'dir.
Günlük olarak açıklanır. Analitik bilanço okumasını bilen herkes buradan bu rakamları alır. Bizim analitik bilançomuzda o veriler günlük yayınladığı için zaten orada var. Gizlenen saklanan bir şey yok. Belirli rakamlarla insanları bir yere götürmek için kullanılan bir algı operasyonu. Veri açıklama konusunda dünyadaki en iyi merkez bankalarından biriyiz. Günlük olarak her şeyi görme şansınız var."
Rezervler sadece yer değiştirdi
Bankaların, piyasaların ihtiyacı olan TL'yi MB karşıladı. 'MB'nın kaybolan rezervleri' diyorsunuz ya, o rezervler sadece yer değiştirdi. Benim rezervlerimden çıkıp banka hesaplarına döviz olarak giden parayı ben o parayı tekrar alıyorum döviz olarak, piyasaya TL veriyorum"
Bir şeylere ulaşmak için değişik hesaplara gitmeye gerek yok. MB olarak T.C. Devleti olarak olmadığı kadar iyi durumda. Rezervlerin yapısı değişmiştir Türkiye’de yıllardır 120 ton altını vardı. Parasal olarak baktığımız zaman, 2019 ve 2020’de Türkiye 710 ton altına çıkıyor. Bir başka önemli nokta Türkiye’nin 120 ton altını yurtdışındayken 2018’den sonra yurtdışındaki bütün altınları Türkiye’ye getirilmiştir. 120 ton olan altın bugün 720 tondur. Türkiye’de hem rezervleri kalıcı hale getireceğiz hem de üretimi, ihracatı finanse eden bir sistemi daha iyi bir şekilde uygulayacağız.
Cevherden altın üretimi TL olarak Merkez Bankası rezervlerine alınıyor. Bu yılık 50 ton 80 tona çıkacak. Bundan daha önemli bir rezerv kaynağı olabilir mi Şu anda 90 milyar dolar brüt rezervimiz var. Döviz talebi var dedik. MB bu talebi döviz verip TL olarak karşıladı. Sonuçta bu TL şu an banklıların ihtiyacı olan TL’yi MB tekrar piyasaya veriyor. 630 milyar piyasaya para veriyoruz. 300 küsur milyarını swap işlemleri ile piyasayı fonluyoruz. Benim rezervlerimden çıkıp bankacılık sektörü hesaplarına giden parayı o dövizleri swap ile alıyorum rezervime piyasaya döviz veriyorum. Bir rezerv kaybı, para kaybı söz konusu değil.
Türkiye'nin 90 milyar dolar brüt rezervi bulunmaktadır
Merkez Bankası’nda 1 yanlış olmaz. Günlük veri açıklayan bir Merkez Bankası’ndan nasıl yanlışlık olabilir? Bu kadar şeffaflık varken siz bu rakamları telaffuz ederken hala bizim bir şeyler gizlediğimizi söyleyerek kamuoyunun kafasını karıştırmanın nasıl bir anlamı olabilir?
Merkez Bankası bireylere dolar satmıyor. Düşük kurdan döviz satmak mümkün değil. Yapmak isteseniz dahi yapamazsınız.
Merkez Bankası dünyanın en şeffaf merkez bankalarından biridir. Gizli kalsaydı, biz kimseye 128 rakamını söylemedik. Bu arkadaşlar bu sayıyı nereden aldılar?
Kafa karıştırmak için algı operasyonu yapıyorlar.
2020 sonu itibarıyla reel sektörün döviz pozisyon açığı 208 milyar dolardan 157 milyar dolara indi. Bu, rezervlerden ya da Merkez Bankası'nın yaptığı bu işlemlerden karşılandı. Sizin bu talepleri bir şekilde karşılamanız lazım. Karşılamazsanız, o zaman oluşacak şeylerle Türkiye yüzleşecektir, karşı karşıya kalacaktır.
O gün öyle yapıldı, böyle yapıldı. Sonucuna bakalım. Hiç kimsenin burnu kanamadan 2020 pandemi krizi atlatılmıştır.
Türkiye'nin 90 milyar dolar brüt rezervi bulunmaktadır.
Benim rezervlerimden çıkıp bankacılık sektörü hesaplarına giden parayı o dövizleri swap ile alıyorum rezervime piyasaya döviz veriyorum. Bir rezerv kaybı, para kaybı söz konusu değil.
Merkez Bankasının rezervleri varlık ve yükümlülük olarak yer değiştirdi. Sıkı para politikasına devam edeceğiz.
(Kripto para düzenlemesi) Bu ödemeleri yasaklamadık. Ödeme kuruluşlarının aracılık etmesini yasakladık. Daha geniş bir düzenleme üzerinde çalışılıyor.
