MHP, 8-9 Şubat 1969 günlerinde Adana'da yapılan genel kongrede Cumhuriyet Milli Köykü Partisi'nin adını Milliyetçi Hareket Partisi olarak değiştirmesiyle kurulmuştur. Büyük Kongreden sonra toplanan ilk genel idare kurulunda partinin amblemi "Üç Hilâl" olarak kararlaştırılmış ve aynı toplantıda MHP Gençlik Koları (ülkü Ocakları) için de "Hilâl İçinde Kurt" amblemi benimsenmiştir. MHP'nin bir de Türklerin özgürlüğünü temsil ettiğine inanılan Bozkurt işareti vardır.
MHP, 1969 ve 1973 genel seçimlerinde büyük başarılar sağlayamamıştır.Suat Hayri Ürgüplü kabinesinde "Türkeşçi" olarak tanımlanan üç bakan vardı: Mehmet Altınsoy, Hazım Dağlı, Mustafa Kepir.
1965 seçimlerinde parti %2,2 oy aldı. Millî Bakiye sistemiyle 11 milletvekili çıkardı. 1 senatörü vardı. 1968'de 14'lerden dört kişi partiden istifa etti. 1969 seçiminde Alparslan Türkeş Adana'dan milletvekili seçildi, 1973'e kadar MHP mecliste bir kişiyle temsil edildi. 1973 seçiminde 3 milletvekiliyle meclise girdi. 1 Nisan 1975'te 1. Milliyetçi Cephe Hükûmeti (39. Türkiye Cımhuriyeti Hükümeti)'ne girdi. Alparslan Türkeş ve Mustafa Kemal Erkovan kabinede yer aldı.
22 Temmuz 1977'de oy oranını %3.4’ten, %6.4’e çıkartarak 16 milletvekiliyle mecliste grup oluşturdu ve senatoya bir üye soktu, bu seçimin ardından kurulan 2. Milliyetçi Cephe Hükûmeti (41. Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti)'nde ise biri başbakan yardımcılığı olmak üzere beş bakanlıkla temsil edilerek büyük bir atılımda bulundu: Alparslan Türkeş (başbakan yardımcısı), Agah Oktay Güner, Cengiz Gökçek, Gün Sazak ve Sadri Somuncyoğlu.
MHP, ÜGD, MİSK ve Pol-Bir kuruluşlarıyla toplumsal örgütlenmeye gitti. Birçok Ülkücüller 1970'lerdeki çatışmalarda sol görüşlüler tarafından öldürüldü. Ülkücülerin çatışmalara çekilmesinin fitilini, Ankara Erkek Teknik Yüksek Öğretmen Okulu öğrencisi ülkücü Ertuğrul Dursun Önkuzu'nun sol görüşlü öğrencilerce 3 gün boyunca işkence edilerek, 23 Kasım 1970 tarihinde öldürülmesi olayı ateşledi. Bu olaydan sonra, sol görüşlü gençlerle ülkücüler sık sık çatıştı. Ülkücü gazeteci, yazar ve milletvekili İlhan Darendelioğlu, milletvekili ve bakan Gün Sazan, MHP İstanbul İl Başkanı Recep Haşatlı ve oğlu sol örgütlerin düzenlediği faili meçhul suikastlerde öldürüldüler.
Bozkurtların baş sloganı Tanrı Türk’ü Korusun şeklindeydi. Parti bazılarınca nasyonel sosyalistlikle suçlandı,sol görüş taraftarlarınca faşistlikle itham edildi. Partililer her iki suçlamayı da reddetti ve Atatürk ilkelerine uygun olarak "Türk-İslam Ülküsü" (Ülkücülük) görüşünü savunduklarını dile getirdiler. MHP içindeki çalkantılarda görüşleri ırkçılığa yakın olarak tanımlananlar zamanla partiden atıldı.
1983-1993
12 Eylül 1980 darbesi’nin ardından kapatılan MHP çizgisi, 1983 yılında yeni siyasal partiler kurulmasına izin verilince Mehmet Pamak tarafından kurulan Muhafazakar tarafından temsil edilmiştir. Bu parti 1985 yılında adını Milliyetçi Çalışma Partisi olarak değiştirmiştir. 1987 referandumundan sonra Türkeş'in siyasi yasağı kalkınca, MHP'nin tarihsel lideri,MÇP genel başkanı olmuştur.
1993-1997
27 Aralık 1992'de, 1979 yılındaki delegeleriyle toplanan MÇP Kurultayı,Sadi Somunoğlu'nun tüm çabalarına karşın MÇP’nin feshine, 24 Ocak 1993 tarihinde yapılan olağanüstü kongreyle ise partinin adının MHP olarak değiştirilmesine karar vermiştir.
1994 yerel seçimlerinde Amasya, Çankırı, Erzincan, Kars, Kastamonu, Kırşehir, Yozgat ve Iğdır illerinin belediyeleriyle birlikte toplam 118 belediye başkanlığını kazandı.
Aralık 1995 seçimlerinde %8.2 oy alan MHP, %10’luk seçim barajını aşamadığı için milletvekili çıkaramadı.
MHP Genel Başkanı Alparslan Türkeş'in vefatından sonra, 18 Mayıs 1997 tarihinde gerçekleştirilen parti kongresinde 6 aday genel başkanlık için yarıştı. Birinci tur oylamada Tuğrul Türkeş 412, Devlet Bahçeli 359, Ramiz Ongun 231, Enis Öksüz 104, Muharrem Şemsek 80, İbrahim Çiftçi 13 oy aldı. Çıkan kavga nedeniyle kongre ileri bir tarihe ertelendi. 6 Temmuz 1997’de yapılan ikinci tur oylamada Alparslan Türkeş'in oğlu Tuğrul Türkeş 487 oy alırken, 697 oy alan Devlet Bahçeli genel başkanlığa seçildi. 23 Kasım 1997'de yapılan olağan kongrede Bahçeli ve Türkeş, genel başkanlık için tekrar karşı karşıya geldi. Yapılan seçimde 483 oy alan rakibi karşısında 671 oy alan Bahçeli tekrar genel başkan seçildi
2002-2016
2002 seçimlerinde partinin seçim barajı altında kalarakTBMM’de temsil edilme imkanını yitirmesinden sonra Genel Başkan Bahçeli, "Sorumluluk şahsıma aittir" diyerek, 2003'te toplanacak olağanüstü kurultayda genel başkanlığı bırakacağını açıkladı. 12 Ekim 2003'te toplanan parti kongresinde Bahçeli, en yakın rakibi Ramiz Ongun'un 300 oyuna karşılık 688 oy alarak yeniden genel başkan seçildi.
2004 yerel seçimlerinde’nde Kastamonu, Niğde, Gümüşhane, Iğdır illerinin belediyeleriyle beraber toplam 247 belediye kazandı.1999'da kazandığı Kırklareli CHP'ye diğer şehirler AK Parti'ye geçti.
2007 Türkiye genel seçimlerinde %14.29 oy alarak 71 milletvekilliği kazanmış ve mecliste yeniden grup kurmuştur.
2009 yerel seçimlerinde biri büyükşehir olmak üzere 10 ilin belediye başkanlığını, toplamda da 490 belediye başkanlığı kazanmıştır. Bu seçimde AK Parti'nin elindeki Adana (Büyükşehir), Balıkesir, Isparta, Manisa, Karabük, Osmaniye, Uşak ve DSP'nin elinde bulundurduğu Bartın belediye başkanlıklarını kazanırken kendi elinde bulundurduğu Niğde belediyesi AK Parti’ye geçti. Ayrıca Gümüşhane ve Kastamonu belediyelerini de tekrar kazandı.
2011 Türkiye genel seçimlerinde %14,27 oy almış ve mecliste 53 milletvekilliği kazanmıştır.Iğdır’da en yüksek oyu almıştır.
2014 Türkiye yerel seçimlerinde AK Parti’nin elinde bulundurduğu Kars’ı ve CHP’nin elinde bulundurduğu MErsin(Büyükşehir)’i kazandı.Adana(Büyükşehir), Isparta, Karabük, Manisa(Büyükşehir), Bartın ve Osmaniye belediyelerini de tekrar kazanırken, Balıkesir(Büyükşehir), Kastamonu, Gümüşhane ve Uşak belediyeleri AK Parti’ye geçti. Ayrıca il belediyeleriyle beraber 116 belediye kazandı.
Haziran 2015 Türkiye genel seçimlerinde %16,29 oy alarak 80 milletvekilliği kazanmış ve yeniden grup kurmuştur. Birinci olabildiği tek il ise Devlet Bahçeli’nin memleketi "Osmaniye" olmuştur.
Kasım 2015 Türkiye genl seçimlerinde %11.94 oy alarak 40 milletvekili çıkartmıştır ve grup kurmuştur.
Kasım 2015 Türkiye genl seçimlerinden sonra MHP'de 547 delege olağanüstü kurultay taleplerini MHP Genel Merkezi'ne iletti.Meral Akşener, Sinan Oğan ve Koray Aydın kurultay çağrısında bulundu ve genel başkan adayı olduklarını açıkladılar. Fakat Bahçeli yaptığı açıklamayla kurultay çağrılarını reddetti, kurultay tarihi olarak 18 Mart 2018 tarihini işaret etti. Muhaliflerin avukatları "Kurultay Çağrı Heyeti" oluşturularak, partinin olağanüstü kurultaya götürülmesi talebiyle Ankara 12. Sulh Hukuk Mahkemesinde dava açtı. Parti yönetimi imzalarla ilgili açılan davada karar vermek için Ankara 2. Sulh ceza mahkemesinden süre istedi.
Bahçeli'ye karşı genel başkanlığını ilan eden 6 muhalif adayın katılımıyla MHP’nin 6.Olağanüstü Büyük Kongeresi toplandı. Tüzük kurultayı olarak tanımlanan kongrede, genel merkez aksini iddia etse de kurultay toplanma sayısına ulaşıldığı noter huzurunda teyit edildi. Kongrede kabul edilen değişiklik önerileriyle parti tüzüğündeki 13 madde yenilendi. Değişikliklerle birlikte parti tüzüğündeki ‘olağanüstü kurultaylarda genel başkan seçimi yapılmasını’ engelleyen madde ‘seçim yapılabilir’ şeklinde değiştirildi.
Cumhurbaşkanlığı Hükûmet Sistemi,
Türkiye'de 16 Nisan 2017 referandumuyla kabul edilen ve 9 Temmuz 2018 tarihi itibarıyla uygulanmaya başlanan başkanlıktipi hükûmet sistemidir. Bu sisteme geçişle beraber TBMM’nin yetkileri kısıtlanmış,cumhurbaşkanının yetkileri artırılarak yürütme organının başı olmusştur.Yeni sistemde cumhurbaşkanı partili olabilir. 2007'den yapılan anayasa değişikliğinden beri cumhurbaşkanı halk oylamasıyla seçilmektedir, yeni sistemle birlikte bakanlar da meclis dışından atanabilmektedir.
Değişen sistemle birlikte meclis tarafından çıkarılan yasalar azalmış, kararnamelerin sayısı ise artmıştır. Cumhurbaşkanı kararnameler yoluyla yasama yetkisini de kullanmaktadır.