Sovyetler’in dağılmasıyla 1991’de bağımsızlığını kazandığından bu yana Rusya’nın ve Batı’nın etkinlik kurma mücadelesinin sürdüğü, Avrupa’nın en fakir ülkelerinden biri Moldova’da yaşayan 3,5 milyon halk yarın erken parlamento seçimi için oy kullanacak. Moldova Merkez Seçim Komisyonu verilerine göre, yurt dışında yaşayanlar da dahil yaklaşık 3 milyon 282 bin seçmenin bulunduğu ülkede, 36 bölgede ve yurt dışındaki büyükelçiliklerde vatandaşlar sandık başına gidecek. Oy verme işlemi 150’si yurt dışında 36 ülkede, 41’i de Moldova sınırları içerisinde bulunan ve tek taraflı bağımsızlığını ilan eden “Transdinyester” bölgesinde, toplam 2 bin 150 sandıkta gerçekleştirilecek. AA’nın aktardığı habere göre yarın sabah yerel saatle 07.00’de başlayacak oy kullanma işlemi, saat 21.00’de sona erecek. Seçmenlerden en az üçte birinin oylamaya katılması halinde parlamento seçimi geçerli kabul edilecek.
SEÇİMDE 20 PARTİ, 2 BLOK VE 1 BAĞIMSIZ ADAY YARIŞACAK
Moldova’da parlamentodaki 101 sandalye için 20 siyasi parti, Sosyalist Parti ile Komünist Partisi’nden oluşan siyasi blok (BECS), “Bizim” Parti ve “Vatan” Partisinin oluşturduğu “Renato Usatiy” Bloku ve 1 bağımsız aday yarışacak. Ülkedeki Seçim Kanunu’na göre, meclise girmek için siyasi partilerin yüzde 5, partilerden oluşan blokların yüzde 7 ve bağımsız adayların yüzde 2 oy alması gerekiyor.
PARLAMENTODA KOALİSYON KURULABİLECEK Mİ?
Seçim yarışının Batı yanlısı mevcut Cumhurbaşkanı Maya Sandu ile Rus yanlılığıyla bilinen eski Cumhurbaşkanı İgor Dodon arasında geçmesi bekleniyor.
“Kamuoyu Barometresi” isimli araştırma şirketinin Moldova’daki seçimle ilgili yaptığı anket sonuçlarına göre, Sandu’nun kurduğu Eylem ve Dayanışma Partisi (PAS) yüzde 44,2 oy ile seçim yarışında birinci, Dodon ve eski Cumhurbaşkanı Vladimir Voronin’in Sosyalist ve Komünistler bloku yüzde 33,1 oy ile ikinci sırada görünüyor.
Seçim yarışında “Şor” Partisinin yüzde 7,9 oy alarak üçüncü, “Renato Usatiy” blokunun da yüzde 6 oy ile dördüncü sırada olması bekleniyor.
Söz konusu araştırmanın sonuçları, parlamentoya sadece iki siyasi parti ile Sosyalist ve Komünistler blokunun girebileceğini öngörüyor. Seçim sonrası senaryolarına göre ise hükümeti kurmak için gerekli 51 sandalyeye hiçbir partinin sahip olamaması halinde, koalisyon hükümetinin kurulması gündemde olacak. Bu durumda parlamentoya girecek üçüncü kilit parti, hükümetin Rusya mı yoksa Batı yanlısı mı olacağına karar verecek.
ADAYLAR, GAGAUZ TÜRKLERİNİN OYUNU İSTİYOR
Moldova’daki siyasi partiler, seçimlerde belirleyici pozisyonda olan Gagauz Özerk Yeri’nde yaşayan Gagauz Türk halkının oylarını almaya çalışıyor. Maya Sandu ve İgor Dodon, Moldova’nın güneyinde yaşayan Gagauzların oylarını kazanmak için bölgeye ziyaretlerde bulundu. Her iki liderin siyasi partileri, seçim çalışmalarında Gagauz Özerk Yeri’nde yaşayanlara yönelik mesajlar verdi.
MOLDOVA’DA 2020 SEÇİMLERİ
Moldova’da halk, mevcut Cumhurbaşkanı İgor Dodon’un görev süresinin sona ermesi nedeniyle 1 Kasım 2020’de seçime gitti. Moldova Merkez Seçim Komisyonu, ilk turda Eylem ve Dayanışma Partisi (PAS) lideri Maia Sandu’nun yüzde 36,16 oy alarak birinci, seçimlere “bağımsız aday” olarak katılan mevcut Cumhurbaşkanı İgor Dodon’un ise yüzde 32,61 oyla ikinci olduğunu açıkladı.
Adaylardan hiçbirinin yüzde 50’nin üzerinde oy alamaması nedeniyle seçimler ikinci tura kaldı. Ülkede, 15 Kasım’da cumhurbaşkanı seçiminin ikinci turu yapıldı. Cumhurbaşkanlığı seçiminde Rusya yanlısı mevcut Cumhurbaşkanı İgor Dodon ile Batı yanlısı eski Başbakan Maia Sandu yarıştı. Oy sonuçlarına göre seçimin galibi açık ara farkla Sandu oldu.
MOLDOVA’DA NEDEN ERKEN PARLAMENTO SEÇİMİ YAPILIYOR?
Maya Sandu’nun İgor Dodon’a karşı geçen yıl cumhurbaşkanlığı seçimini kazanmasının ardından, Başbakan İon Chicu istifa etme kararı aldı. Sandu da 31 Aralık 2020’de Dışişleri ve Avrupa Entegrasyonu Bakanı Aureliu Ciocoi’yu geçici başbakan olarak atadı. Cumhurbaşkanı Sandu, başbakan adayı için Natalya Gavrilitsa’yı önerdi ancak Gavrilitsa 11 Şubat’ta parlamentoda güven oyu alamadı. Sandu, başbakan koltuğu için ikinci bir adayı önerse de bu konu 25 Mart’ta yapılan parlamento toplantısında milletvekillerinin sayısının yeterli olmaması nedeniyle çözülemedi. Bunun üzerine Sandu, parlamentonun feshedilmesi konusunda gerekli şartların oluşup oluşmadığının tespit edilmesi için Moldova Anayasa Mahkemesine 29 Mart’ta başvuruda bulundu ve mahkeme Sandu’nun parlamentoyu feshetmesi için uygun şartların oluştuğuna hükmetti.
Cumhurbaşkanı Maya Sandu, 11 Temmuz’da erken parlamento seçiminin yapılacağını bildirmişti.
