Nahçıvan, Azerbaycan’ın Türkiye ile tek kara sınırını barındıran 17,7 kilometrelik bir hatla bağlantıya sahiptir ve adeta Türkiye’den Türk dünyasına açılan bir kapı görevi görür.
Tarih boyunca Nahçıvan, coğrafi konumu bakımından doğu ile batı, kuzey ile güney arasında önemli bir geçiş ve irtibat noktası olmuştur. Selçuklular, Atabey İldenizler, Harzemşahlar, İlhanlılar, Timurlar, Akkoyunlular, Karakoyunlular, Osmanlı, Safeviler ve Kaçarlar gibi çeşitli yönetimlerin idaresinde kalmıştır.
18. yüzyılda yerel hanlar tarafından yönetilen Nahçıvan, 19. yüzyılın başlarında Çar Rusyası tarafından ilhak edilmiştir.
Nahçıvan’ın nüfusunun çoğunluğunu Azerbaycan Türkleri oluşturur ve 1917 Bolşevik Devrimi sonrasında Azerbaycan’ın sınırları içinde bağımsızlığını ilan etmiştir.
Nahçıvan, Türkiye ile Sovyetler Birliği arasında imzalanan Moskova Antlaşması ve Kars Antlaşması ile özerk yapıya sahip olmuş ve Azerbaycan’a bağlı özerk cumhuriyet olarak varlığını sürdürmüştür.
Mustafa Kemal Atatürk, Nahçıvan’ı “Türk kapısı” olarak nitelendirmiştir.
