Türkiye'nin yaş yapısında önemli değişimler yaşanıyor. 2023 yılı verilerine göre, yaşlı nüfus oranı yüzde 10,2'ye çıkarak Cumhuriyet tarihinde ilk kez çift hanelere ulaştı. Bu, ülkenin demografik yapısında köklü bir değişimin göstergesi olarak dikkat çekiyor.
Türkiye'nin Yaşlanan Nüfusu
Cumhuriyetin ilanından bu yana Türkiye'nin nüfusu 6 kat artarak 85 milyon 372 bin 377 kişiye ulaştı. 1927'de ilk sayım yapıldığında 13 milyon 648 bin 270 olan nüfus, 2023'te önemli bir artış gösterdi. Ancak, yaşlı nüfus oranı da bu dönemde önemli bir yükseliş gösterdi. 1935 yılında yüzde 3,9 olan yaşlı nüfus oranı, 2023'te yüzde 10,2'ye çıktı.
"Çok Yaşlı Nüfuslu Ülke" Statüsüne Geçiş
Birleşmiş Milletler kriterlerine göre 65 yaş ve üzeri nüfusu 8 milyon 722 bin 806'ya ulaşan Türkiye, artık "çok yaşlı nüfuslu ülke" statüsünde. Projeksiyonlara göre, yaşlı nüfus oranının 2030'da yüzde 12,9, 2040'ta yüzde 16,3 ve 2060'ta yüzde 22,6'ya çıkması bekleniyor.
Çocuk Nüfus Oranı Azalıyor
Türkiye’de yaşlı nüfus artarken, çocuk nüfus oranı ise azalma gösteriyor. 2023 yılı sonu itibarıyla Türkiye'nin yüzde 26'sını oluşturan çocuk nüfusu, 22 milyon 206 bin 34 kişiye gerileyerek 1935'ten bu yana en düşük seviyeye ulaştı. Avrupa Birliği ortalaması yüzde 18 olan çocuk nüfus oranı, Türkiye'de 2030'da yüzde 25,6, 2040'ta yüzde 23,3 ve 2060'ta yüzde 20,4'e düşmesi öngörülüyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Uyarısı
Cumhurbaşkanı Erdoğan, nüfusun yenilenme eşiğinin altına düşmesine dikkat çekerek, "Nüfusun kendini yenileme eşiği olan 2,1 seviyesinin altındayız. Bu, Türkiye açısından varoluşsal bir tehdittir, bir felakettir" dedi. Erdoğan, daha önceki üç çocuk tavsiyesinin öneminin bugün daha iyi anlaşıldığını belirterek, "Nüfus millet olarak en büyük gücümüzdür, bunu korumak zorundayız" ifadelerini kullandı.
Yaşlı ve Çocuk Nüfusu Dağılımı
Yaşlı nüfus oranının en yüksek olduğu il yüzde 20 ile Sinop, en düşük olduğu il ise yüzde 3,5 ile Şırnak. En yüksek çocuk nüfus oranına sahip il yüzde 44,4 ile Şanlıurfa, en düşük olduğu il ise yüzde 16,5 ile Tunceli olarak kaydedildi.
Nüfus Artış Hızı
Türkiye’nin yıllık nüfus artış hızı, 1935'te binde 21,1 iken, 2023'te binde 1,1'e geriledi. Nüfusun kendini yenileyememesi, ülkenin geleceği açısından ciddi endişelere yol açıyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın vurguladığı gibi, nüfusun yenilenmesi Türkiye için stratejik bir öneme sahip. Bu nedenle, nüfus politikalarının gözden geçirilmesi ve ailelerin çocuk sahibi olmalarını teşvik edecek tedbirlerin alınması gerektiği açıkça görülüyor.
