DÜNYA

Einstein'ın mektubu 10 milyon TL'ye satıldı

Evrendeki mutlak zaman yanılgısını çürüterek zaman yolculuğunu başlatan, madde ve enerjiyi açıklayarak nükleer enerjiyi insanlığın kontrolü altına alan E=mc² denklemi, insanlığın en büyük zihinsel başarılarından biri. Einstein'ın "mucize yılı" (annus mirabilis) olarak anılan ve satışı yapılan mektubun yazıldığı yıl da olan 1905 yılında Albert Einstein 5 adet makale yayınlayarak her birinde modern bilimin başka bir temelini attı. Bunlardan biri de, satışı yapılan mektuptaki formülü barındıran madde ve enerji hakkındaki makaleydi.

E harfi Enerjiyi, "m" harfi kütleyi ve "c" harfi de ışık hızını (ve c² de bunun karesini) temsil ediyor. (Işık hızı ise sabit ve saniyede 300.000 km). Denkleme göre evren bir madalyon gibi çalışıyor. Evrenin de tıpkı madalyon gibi birinden birini görebileceğimiz iki yüzü var: Enerji ve madde.

1905 yılında yayınlanan formüle göre madalyonun (evrenin) yüzünü çevirmek için ise ışık gerekli. Madde ve enerjinin aynı şey olduğunu söyleyen denkleme göre, madde, depolanmış enerji ve enerji de açığa çıkmış maddedir. Bunları birbirine dönüştüren ise ışık hızının karesidir.

Modern fiziğin temel denklemi olarak görülen formüle göre maddenin içindeki enerji, kütlesinin ışık hızının karesi ile çarpılarak bulunuyor. Bu da küçücük bir kütleye sahip bir maddenin bile enerjiye dönüştüğünde akılalmaz büyüklükte bir enerji açığa çıkacağını ortaya koyuyor.

Manhattan Projesi'nde yer almayan ve nükleer silahsızlanma çalışmalarını ölene kadar yürüten 1921'de Nobel ödülü almış olan Einstein'ın bu formülü, kendi rızası dışında atom bombalarının yapımında kullanılmıştı.