Kara Ocak, (Azerice: Qara Yanvar), Kara Cumartesi veya 20 Ocak faciası, 1990 Ocağında 19'unu 20'sine bağlayan gece Sovyet Ordusu'nun Azerbaycan SSC'nin başkenti Bakü'ye girmesiyle gerçekleştirilen katliamdır. Bu katliama "Kara Ocak" denmektedir ve asıl neden ise Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti talepleri ile alakalıdır. Ermenilerin artan toprak talepleri karşısında büyük bir Azeri kitlesi tepki göstermiş ve "Ermeniler Dışarı" sloganları atarak yürüyüşler tertiplemişlerdi.
Buna misilleme olarak Ermenistan'da yaşayan çok sayıda Azeri kovulmuştu. 13 Ocak 1990'da başlatılan Bakü Katliamını durdurmak iddiası ile Sovyet Ordusu Bakü'ye girerek isyanı kanlı bir biçimde bastırdı. Sovyet birlikleri, 20 Ocak 1990'da Ermenileri korumak iddiası ile Bakü'ye giderek 143 kişiyi öldürdü.
Sovyet Ordusunun sert müdahelesi Azeri halkında büyük tepkilere sebep oldu. Bu bastırma protesto eden Azerileri cezalandırmaktan öte, artan milliyetçi akımları ve bağımsızlık girişiminde bulunabilecek tüm Sovyet cumhuriyetlerine bir göz dağı niteliğindeydi. Ancak bu taktik geri tepti ve Sovyet yönetimi altındaki Azerbaycan'da, diğer Sovyet Cumhuriyetlerinde de olduğu gibi, milliyetçilik akımını ve bağımsızlık talebini hızlandırarak, Azeri halkında Sovyet yönetiminin topluca reddine neden oldu ve Sovyetler Birliği'nin çöküşünü hızlandırdı.
20 Ocak Katliamı, Azerbaycan'ın bağımsızlık arayışlarına duyulan özlemin sembolü haline geldi. Olaylarda hayatını kaybeden masum siviller, ülkenin bağımsızlık mücadelesinde şehit düşmüş olarak anılmaktadır. Bu acı olay, Azerbaycan'ın bağımsızlık yolculuğundaki zorlukları ve halkın direnişini hatırlamak adına önemli bir tarihî olay olarak anılmaktadır.
20 Ocak Katliamı'nın yıl dönümü, Azerbaycan halkının direniş ve bağımsızlık arayışlarına olan bağlılığını hatırlamak, olayların nedenleri üzerinde düşünmek ve barışın güçlendirilmesi için çaba sarf etmek adına bir fırsat sunmaktadır.
